لجبازی یکی از مشخصه‌هایی است که کودک شما می‌تواند از همان نوزادی از خود بروز دهد! شاید دانستن این واقعیت که تعداد زیادی از والدین در شرایطی مشابه شما قرار دارند، اندکی تسکین‌بخش باشد. روشی که شما در برخورد با کودک لجباز خود در پیش می‌گیرید، تفاوت‌های روشنی در شخصیت آتی او ایجاد خواهد کرد. برخورد درست با لجبازی در کودکان نوپا و نوجوانان سخت‌ترین مرحله فرزند‌پروری شناخته می‌شود.

ویژگی‌های کودک لجباز

صرفاً همین که کودک شما روی خواسته‌های خود اصرار می‌کند، به معنای لجباز بودن او نیست. بین مصمم بودن و لجبازی مرز بسیار روشنی وجود دارد، در ادامه ویژگی‌ کودکان لجباز را می‌خوانیم که به شما در تمایز این دو خصوصیت کمک خواهد کرد:

کودک لجباز بسیار باهوش و خلاق است.

• تمایل دارد هرچیزی را که می‌تواند، زیر سوال ببرد.
• می‌خواهد شنیده شود و انتظار دارد مورد تأیید قرار گیرد، در نتیجه پیوسته به دنبال جلب توجه شما هستند.
• بسیار مستقل است.
• هر وظیفه‌ای را به عهده بگیرد، بسیار متعهدانه تا رسیدن به نتیجه پیگیری می‌کند.
• مرتب قشرق به پا می‌کند.
• صفات رهبری را به نمایش می‌گذارد.
• همه کارها را طبق میل و سرعت خود انجام می‌دهد.
• در دنبال کردن کاری که دلشان می‌خواهد، توجهی به خطرات کارشان ندارند.

لباس بچگانه

چگونه کودکان لجباز را اداره کنیم؟

لجبازی در هر سنی از نوزادان، کودکان نوپا تا نوجوان و حتی بزرگسالان دیده می‌شود. به عنوان والدین باید روش‌هایی را برای مدیریت این رفتار در فرزند خود بیابید که بدون وارد کردن استرس به آن‌ها یا خودتان، آن‌ها را محدود کنید. در اینجا به چند روش کاربردی اشاره می‌کنیم:

1- از پرت کردن حواس استفاده کنید

در تمام مواقعی که لجبازی پیش می‌آید، احتمالاً مواردی پیدا می‌شود که شما و کودکتان با آن موافق باشید. به عنوان مثال اگر هر بار برای نشستن روی صندلی ماشین با کودکتان مجادله دارید، بهتر است قبل از آنکه بخواهید سوار ماشین شوید، حواس کودک را با صحبت کردن درمورد جایی که می‌روید و چیزهای هیجان‌انگیزی که در آنجا خواهید دید، پرت کنید. یا اگر انجام کارهای روزانه، همیشه دردناک و پر از جنجال است، می‌توانید آن را به بازی تبدیل کنید!

2- بحث نکنید

کودکان لجباز همیشه آماده هستند که وارد بحث شوند و آن را ادامه دهند. پس این فرصت را در اختیار آن‌ها نگذارید. در عوض، برای آنچه کودک می‌گوید، گوشی شنوا باشید و به جای مجادله وارد گفتگو شوید. هنگامی که نشان می‌دهید آمادگی شنیدن حرف‌های آن‌ها را دارید، آن‌ها نیز به گفته‌های شما گوش می‌دهند.

3- ارتباط برقرار کنید

فرزند خود را مجبور نکنید کاری که دوست ندارد، انجام دهد. این فقط باعث سرکشی بیشتر خواهد شد. بنابراین اگر می‌خواهید کودک، تلویزیون را خاموش کند و در کارهای خانه همکاری داشته باشد، سعی کنید مدتی با او تلویزیون تماشا کنید. به این ترتیب بین شما پیوندی مشترک برقرار می‌شود و پس از مدتی کوتاه می‌توانید از او بخواهید در کارهای خانه با شما همکاری کند.

4- چند گزینه برای انتخاب پیشنهاد کنید

دستور دادن به کودک لجباز، یک روش مطمئن برای شعله‌ور کردن آتش سرکشی است! در عوض چند گزینه به آن‌ها پیشنهاد دهید که احساس کنند کنترل زندگی خود را در دست دارند و می‌توانند به طور مستقل تصمیم بگیرند که چه کاری را دوست دارند انجام دهند. برای آنکه کودک گیج نشود، گزینه‌ها را بین دو تا سه پیشنهاد محدود کنید. 

5- خود را به جای کودک بگذارید

از دیدگاه کودک به مسئله نگاه کرده و سعی کنید دلیل رفتار او را درک کنید. اگر قول داده‌اید که او را به پارک ببرید و به خاطر بارانی شدن هوا، نتوانستید، برای آن‌ها توضیح دهید که چرا نرفته‌اید. چون کودک آن را بدقولی و مجوزی برای گوش ندادن به حرف شما می‌بیند! با توضیح شرایط و تعیین یک زمان دیگر برای پارک رفتن، می‌توانید شرایط را درست کنید.

6- آرامش را در خانه حفظ کنید

مطمئن شوید خانه شما جایی است که احساس امنیت، آرامش و خوشبختی به کودک می‌دهد. با همه افراد خانواده، به خصوص همسرتان مودب باشید زیرا کودکان می‌بینند و یاد می‌گیرند.  آن‌ها رفتار شما را تقلید می‌کنند، پس آرامش خود را حفظ کنید و از مجادله یا توهین بپرهیزید.

7- مهارت‌های مذاکره را در خود تقویت کنید

هنگامی که از کودک لجباز چیزی خواسته می‌شود، به سختی می‌توانند از لجبازی و امتناع خودداری کنند. بنابراین به جای آنکه روی قوانین پافشاری کنید، سعی کنید وارد مذاکره شوید. به عنوان مثال اگر کودک شما اصرار دارد که قبل از خواب دو داستان گوش دهد، با او مذاکره کنید که یک داستان برای امشب انتخاب کند و یک داستان دیگر برای فردا شب، و سعی کنید به توافق برسید.

8- رفتارهای مثبت را تشویق کنید

نگرش مثبتی داشته باشید و سعی کنید منصفانه رفتار کنید. اگر زیاد از کلمات «نه»، «نمی‌توانی» و یا «اجازه نداری» استفاده نکنید، کودک نیز احتمالاً همین کار را خواهد کرد. به جای آنکه لجبازی کودک را خصوصیتی منفی ببینید، سعی کنید با پرسیدن سوالاتی که پاسخ «بله» یا «خیر» دارند با کودک وارد بازی شوید و به نحوی سوالات را انتخاب کنید که پاسخ اکثر آن‌ها «بله» باشد. به این ترتیب کودک احساس می‌کند شنیده می‌شود و مورد احترام است.

9- برنامه منظم داشته باشید

پیگیری منظم برنامه‌های روزانه و هفتگی می‌تواند به بهود رفتار و عملکرد کودک کمک کنید. به خصوص ساعت خواب باید تعریف شده باشد و به نحوی باشد که میزان کافی خواب کودک را تأمین کند. دلیل اغلب بدخلقی‌های کودکان سه تا دوازده سال کمبود خواب و خستگی است.

10- قوانین را مشخص کنید و پیامدهای عدم رعایت آن را نیز به وضوح بیان کنید

البته منظور ما این نیست که یک لیست بلندبالا از قوانین و تنبیه‌ها بنویسید. بلکه همان‌طور که بالا هم تأکید کردیم مشارکت کودکان لجباز در تعیین قوانین نیز باید دیده شود. سعی کنید این قوانین را در یک جلسه خانوادگی با حضور کودک مشخص کنید و حتما پیشنهادها و نظرات او را بشنوید. گرچه پیروی از این قوانین مهم است اما گاهی هم انعطاف‌پذیر باشید، مثلاً زمانی که در سفر هستید می‌توانید قوانین را کنار بگذارید و یا حتی به عنوان پاداش رفتار خوب کودک، برخی قوانین را موقتاً نادیده بگیرید.

جمع‌بندی

با وجود تمام نکاتی که گفته شد، پرورش کودکان لجباز کار ساده‌ای نیست و هر روز با یک چالش جدید روبه‌رو خواهید بود و هرچیز کوچکی مثل ساعت خواب یا انجام تکالیف می‌تواند تبدیل به یک مبارزه فرساینده شود. تلاش کنید اطلاعات خود را به روز نگه‌دارید و تا جایی که ممکن است همه چیز را تبدیل به بازی کنید.

شاید به این مقالات هم علاقه مند باشید:

ترس از غریبه های در کودکان

نحوه رفتار با خواسته هاس کودکان